Ekonominin % 85 ona bağlı

Gözümüz gibi bakmalıyız.

Çayla ilgi he fikir önemsenmeli

Değer verilmeli, tartışılmalı

Yıllardır uygulanan politikalar yüzünden

Çay gelir kaynağı olmaktan çıktı.

Aile içi Gelir sıralaması açısından İkinci, üçüncü sıralarda

Bu açıdan Müstahsil için Fiyatın, vadenin önemi pek önemli değil

İlk etapta çayını nasıl satacağını düşünüyor.

İnsan değerli şeye önem verir, ilgi gösterir.

Çay değerli olmaktan çıktı,

Çayın ilk yıllarında insanlar çay zamanı geldiğinde köyler şenlenirdi

Canlanırdı bir ay bir buçuk ay çay toplanırdı

Şimdi İnsanlar çayını bir veya birkaç günde toplamak ve satmak istiyor

Bu da izdihama neden oluyor.

Çay hasadının kısa sürmesinin kimseye faydası yok

Toplam 3 sürgüde 60 gün işleyen tesis ekonomik değil

Çay hasadının kısa süreye sıkışması fiyatın düşmesine neden oluyor

İtiraf etmek gerekir ki Yıllardır Çayla İlgili başarılı bir uygulama yapılamadı

70’li yıllarda gücü olan, adamı olan, eksperle aynı masayı paylaşanlar çayını satardı

Gariban, yer kalırsa veya diğerleri çayı bitirdikten sonra çay satardı

Kontenjan uygulaması getirildi.

Vatandaş rahat etti, adaletsizlik ortadan katlı eşitlik geldi.

Zaman içinde Bu uygulamada da bazı aksaklıklar oldu, eksiklikler görüldü

Ve Dönüm başı satılabilecek maksimum çay miktarı adı altonda kota uygulaması getirildi.

Bu uygulamanın aslında özel sektörü koruyucu bir yanı vardır

Çünkü çay kur kotası kadar çayı alacak kalan çay mutlaka özele verilecektir.

Bu aşamalar YANI Kontenjan ve Kota uygulamaları

mutlaka sorunlara çare bulmak amacıyla geliştirtmiş uygulamaya konulmuş çalışmalardır.

Ancak gelinen noktada bunlarında yeterli olmadığı sorunlara çare bulmadığı ortada

başka veya farklı projelerinde uygulanması gerektiğini ortaya koymaktadır.

Kapasite artırmak yeni fabrika yapmak mutlaka bir rahatlık getirecektir.

Ancak sorunu çözeceğine inanmıyorum.

Bence

80’li yıllarda uygulanmaya konulan Kontenjan

90’li yıllarda uygulanmaya başlayan Kota sistemlerini tamamlayan

Ve taçlandıran yeni bir sistem geliştirmek lazım

Bu da RAS ( RANDEVULU ALIM SİSTEMİ ) dır.

Nedir RAS Sistemi,

Adı üstünde randevulu çay satma

Nasıl ki önceleri hastanelerde muayene olmak için erkenden gitmek gerekirdi.

Erken gitsen bile sıraya gireceksin sıraya girsen bile yandan kaynak olanlar adamı olanlar hemşireyi doktoru tanıyanlar derken şifa bulmaya giderken daha çok hasta olanlar,

Zaman içinde Fiş almak suretiyle muayene başladı. İnsanımız bununda halletmeyi başardı deldi.

Ve günümüzde hastanelerde Randevulu muayene sistemi başladı.

Hastane size gününü saatini hatta dakikasını bildiriyor ve siz gidip muayene oluyorsunuz.

Kısaca muayene olup olamayacağınızı endişeniz yok diğer işleriniz programlayabiliyorsunuz. Mükemmel

Ülkemizde, Aile Hekimliği, okul öncesi eğitim, gibi bazı uygulamalar pilot iller seçilerek uygulandı ve daha sonra ülke genelinde yaygınlaştırıldı.

Çay Kur Genel Müdürlüğünde Çayla ilgili her türlü bilgi, doküman, veri var.

Toplam Müstahsil sayısından, toplam Çaylık miktarına

Kampanya başlangıç ve bitiş tarihleri,

Dönem ve sürgü itibarıyla çay miktarları, Fabrika kapasiteleri ve diğer bilgiler,

Teknolojik altyapıda mevcut

Basit bir Matematik ve Mühendislik hesabıyla

Ve Bilgisayar programı yardımıyla yapılabilecek bir şey

Öncelikle Bu sistemi Eksikliklerini ve aksaklıklarını görmek açısından

Pilot uygulama yapılarak Her Fabrikada bir alım yerinde denenebilir.

Bu sistemde kota uygulaması kaldırılmıyor

Sürgü dönemi içinde Kotayı müstahsile kullandırmak suretiyle çayını alacaksın.

Bunu örnekleyecek olursak

Çay Kurun Mayıs döneminde 210 bin ton yaş çay aldığının kabul ettiğimizde

Ve günlük 7000-7500 ton işleme kapasitesi olduğuna göre,

Ortalama 25 - 30 günlük Sürgü içinde müstahsile kotası kullandırılacak

Yanı Müstahsile bu süre içinde Randevu Vererek çayı alınacak

Bu süre Asgari 3 Azamı 7 Gün olabilir

Kotası 1 Tona kadar olan Müstahsile 3 gün Randevu verilecek

Kotası 1-3 Ton arası olan Müstahsile 5 gün

Kotası 3-5 Ton arası olan Müstahsile 7 gün

Kotası 5 Tondan yukarı olan müstahsile 9 gün gibi Veya 2-4-6 -8 Gün Gibi

12 Dönüm çaylık alan olan bir müstahsilin kotası 4800 Kg dır

Normalde 12 dönüm çaylıktan ortalama 8-8,5 Ton yaş çay toplanır.

Kota fazlası Kalan 3700 Kg çay özel sektöre vermek zorundadır.

Bu sistemde Çay kur bu müstahsilden kota uygulamasıyla alacağı çayı normalde kontenjan uygulamasıyla 40 günde satabiliyor

Ancak RAS (Randevulu Alim Sistemi) göre 25 günlük sürgü içinde 7 günde satabilecek.

Kota dışı kalan 3700 Kg çayı da Çaykurdan Randevu alınmış 7 günün dışında ki günlerde özel Sektöre verebilecek.

Bu sistemde Çay kur çay fabrikalarını bağımsız olarak değil de tüm fabrikalarını ve kapasitesini birlikte değerlendirmek lazım.

Öncelikle Bu sistemi Eksikliklerini ve aksaklıklarını görmek açısından

Pilot uygulama yapılarak Her Fabrikada bir alım yerinde denenebilir.

Bu sistemin uygulamasıyla Kotasını dolduran müstahsil

özel firmalara kota dışı çayını vereceğinden

özel sektör firmaları açısından çay değerli hale gelecektir

Bu nedenle de yaş Çaya Düşük fiyat veremeyeceklerdir

Bu sistem Aynı zamanda Budamayı da teşvik etmiş olacaktır.

Çünkü Çay kurda kota alabilmek için budama yapma zorunluluğu vardır.

Tekrar edeyim ki

Kontenjan, Kota ve Randevulu Alim Sistemi Birbirini tamamlıyor.